Cote :
Lyon, Bibliothèque Municipale, Ms. 481
Auteur(s) :
Smaragde de Saint-Mihiel (0750 ? 0825 ?) / Smaragdus
Texte(s) :
Homélies sur les épîtres et évangiles de lannée / Collectiones in
Epistolas et Evangelia
Notice brève :
Manuscrit du Xe siècle donnant le texte de Smaragde des Homélies
sur les épîtres et évangiles de lannée.
Autres appellations :
Ancienne cote : Delandine 411
Période :
Xe siècle (1ère moitié)
Origine :
Sud de la France
Provenance :
Bibliothèque du chapitre des chanoines de
la cathédrale Saint-Jean-Baptiste, comtes de Lyon
Format :
285 ×210 mm.
Mise en page :
Feuillets à longues lignes et à 2 colonnes.
Le texte commenté est rubriqué.
Volume :
223 feuillets (numérotés de 1 à 217 plus 18bis, 89bis, 110bis, 119bis,
130bis et 194bis). Trois feuillets manquants entre les folios 207 et 208.
Composition des cahiers :
- un cahier de 6 feuillets numéroté I en fin de cahier (folio 6),
- 27 quaternions numérotés II à XXVIII en fin de cahier (folios 14v, 21v, 29v,
37v, 45v, 53v, 61v, 69v, 77v, 85v, 92v, 100v, 108v, 115v, 122v, 130v, 137v,
145v, 153v, 161v, 169v, 177v, 185v, 193v, 200v, 213v). Le cahier XXVII na que
7 feuillets : le feuillet portant la numérotation est manquant ; le
cahier XXVIII, incomplet de ses deux premiers feuillets, na que 6 feuillets ;
- un dernier cahier de 4 feuillets.
Composition :
Par rapport à lédition de la Patrologie latine, manquent le prologue, les
vers de Smaragde, le sermon Dominica in Palmis, les sermons sur le début
de lAvent (premier et deuxième dimanches complets et début du troisième
incomplet) et le dernier sermon In natali virginum.
Mains :
Autres caractéristiques remarquables :
Sommaire :
f.1 : [In vigilia natilis Domini] « Lectio epistole beati
Pauli apostoli ad Romanos. Incipit prefatio. Epistola grecae, latine supermissa
dicitur, epi enim grece, latine super
».
f.10 : « in natali sancti Stephani
»
f.12v : « in natali sancti Johannis evangeliste
»
f.15v : « in natali innocentum
»
f.18v : « in octabas Nativitatis Domini
»
f.21 : « dominica prima post natalem Domini
»
f.23 : « in die theophaniae
»
f.26v : « dominica prima post theophania
»
f.29 : « dominica II post theophania
»
f.34 : « dominica III post theophania
»
f.36v : « dominica IIII post theophania
»
f.38 : « in septuagesimo
»
f.39v : « in sexagesimo
»
f.43v : « in quinquagesima
»
f.46 : « initio quadragesime
»
f.51 : « dominica I mense primo
»
f.52 : « dominica II in quadregesima
»
f.58 : « dominica in vicesima
»
f.67 : « incipit passio Domini nostri Jesu Christi
». Dominica
in Palmis (colonnes 199-202 de la PL) est manquante.
f.79v : « incipit de cena Domini dicta sancti Augustini
»
f.88 : « Sabbatum sanctum
»
f.89v : « dominica sancta in Pascha
»
f.107v : « Sabbato in octavas Paschae
»
f.110bisv : « dominica octavas Pasche
»
f.114 : « dominica post octavas Pasche
»
f.115v : « dominica II post octavas Pasche
»
f.117v : « dominica III post octavas Pasche
»
f.120 : « dominica IIII post octavas Pasche
»
f.121v : « in litania majore
»
f.124 : « in ascensa Domini
»
f.126v : « dominica post ascensa Domini
»
f.128 : « in sabbato Pentecosten
»
f.131 : « Dominica Pentecosten
»
f.134 : « Dominica octavas Pentecosten
»
f.139 : « Dominica II post Pentecosten
»
f.143v : « Dominica III post Pentecosten
»
f.145v : « Hebdomada IIII post Pentecosten
»
f.148 : « Hebdomada V post Pentecosten
»
f.151v : « Hebdomada VI post Pentecosten
»
f.154v : « in vigilia sancti Johannis
»
f.156 : [in natali sancti Johannis Baptistae] « lectio Isaiae
prophetae. Audite, insulae
»
f.158v : « in vigilia sancti Petri
»
f.158v : « in natali sancti Petri
»
f.161 : « in vigilia sancti Pauli
»
f.162 : « in natali sancti Pauli
»
f.163v : « Hebdomada VII post Pentecosten
»
f.166v : « Hebdomada VIII post Pentecosten
»
f.169 : « Hebdomada VIIII post Pentecosten
»
f.170v : « Hebdomada X post Pentecosten
»
f.172v : « Hebdomada XI post Pentecosten
»
f.175 : « in natali sanctae Felicitatis
»
f.179 : « Hebdomada XII post Pentecosten
»
f.180v : « in natali sancti Laurenti
»
f.181v : « Hebdomada XIII post Pentecosten
»
f.182v : « Hebdomada XIIII post Pentecosten
»
f.185v : « Hebdomada XV post Pentecosten
»
f.188 : « Hebdomada XVI post Pentecosten
»
f.190v : « Hebdomada XVII post Pentecosten
»
f.192v : « Hebdomada XVIII post Pentecosten
»
f.194v : « Hebdomada XVIIII post Pentecosten
»
f.195 : « in natali sancti archangeli Michaelis
»
f.196v : « Hebdomada XX post Pentecosten
»
f.199 : « Hebdomada XXI post Pentecosten
»
f.201 : « Hebdomada XXII post Pentecosten
»
f.203 : « Hebdomada XXIII post Pentecosten
»
f.204 : « Hebdomada XXIIII post Pentecosten
»
f.205v : « Hebdomada XXV post Pentecosten
»
f.206
f.207 : « in natali sancti Andree
». Le texte
sinterrompt à «
pro quattuor principalibus » (colonne 512 de la PL). Trois feuillets manquants qui correspondent aux textes des deux premiers dimanches de
lAvent et au début du troisième dimanche)
f.208 : le texte reprend à «
queritur subauditur ab hominibus »
(colonne 520 de la PL) au milieu du troisième dimanche de lAvent)
f.209 : « Hebdomada I ante natalem Domini
»
f.210 : « in natali apostolorum
»
f.212v : « in natali unius confessoris
»
f.213v : « in natalem sanctorum plurimorum
»
f.216v
f.217 : « in natali sanctorum plurimorum
martyrum
» « omnemque discurrendi amorem abjicit ».
Bibliographie
Le codex :
Bernhard Bischoff, Katalog der festländischen Handschriften des neunten
Jahrhunderts (mit Ausnahme der wisigotischen), n° 2564.
Le texte :
Jacques-Paul Migne, Patrologia latina, 1851, t. 102, col.
15-547